Allah aşkı için Darwin'e söz hakkı

TÜBİTAK sansür yok, yetki aşımı var diyor; Bilim ve Teknik Dergisi’nin yayın
yönetmeni Prof. Dr. Çiğdem Atakuman ise olayın düpedüz sansürden ibaret
olduğunu söylüyor. Haklı ya da haksız, bir tablo var ortada. Bu tablo, İslamcı kökenden gelenlerin türlerin kökenine geçit vermediği yönünde. Muhafazakâr
demokrasi limanına demir atan iktidar partisi inanca aykırı bulduğu şeylere
geçit vermeme gibi bir siyaset mi güdüyor?

İnançlı kişilerin Darwin’den duyduğu nefreti hep abartılı buldum. Adam bazı bulgulardan yola çıkarak bir teori üretmiş; bu, varoluşa ilişkin dini kabulleri reddeden; varlığı, ampirik bilgilerin elverdiği yollarla açıklamaya çalışan bir teoridir. “inancın konusu olan ‘yaratıcıyı’ anlamak, bilimsel bilginin sınırlılığını aşan birşeydir; Tanrı, ancak beş duyu ile kavranabilir olanı veri kabul eden bilimin konusu olamaz” dersiniz, olur biter.

Dolayısıyla TÜBİTAK’ın çıkardığı Bilim Teknik’in Darwin kapağı, gerçekten sansürlenmişse, bu kabul edilebilir bir durum değildir. Hadisenin ‘Tanrı
olduğuna göre, Darwin’e gerek yok’ ya da ‘Tek yol: Evrim! Hepimiz Darwin’ iz’ gibi absürd kutuplaşmalara evrilmesi talihsizliktir.
Darwin’in haklı olup olmadığı değildir mesele, velev ki Darwin koca bir
yalandan ibaret olsun. Mesele muhafazakâr demokrasinin merak
edilen esneme kapasitesidir artık.

Oysa, demokratik tutum, tam da böyle keskin fikir-düşünce-inanç ayrımlarında işe yarasın, saygıdan mürekkep bir tampon bölge oluştursun diye icat edilmiş bir şey değilse, başka nedir ve niyedir ‘Allah aşkına’?

BİLİM SİYASALLAŞIYOR MU?
Ancak okur forumlarındaki tartışmalar gösteriyor ki, ‘evrim teorisi’ taraftarlarının da kesin inançlı müritlerden farkı yok. “Tübitak’ta sansür” şeklinde verilen haberlerin altı, bilimselliğin gerektirdiği soğukkanlılıktan eser
miktarda taşımayan ve karşı görüşe yağmur gibi hakaret yağdıran görüşlerle dolu. Bir de şu ‘bilim siyasallaştı’ iddiası var. Bu arkadaşlara göre ‘yaratılış teorisi’ ille de siyasi; gelgelelim ne hikmettir ki ‘evrim teorisi’ pirüpak bilimsel. Anlıyorum. ‘İman etmek’ böyle bir şey.

Hatırlatmaya gerek var mı bilmem, ama insanlık tarihi, buluşların, yeni
fikirlerin ve düşüncelerin ancak kendilerine uygun konjonktürü bulmalarıyla
parlamalarının tarihi aynı zamanda. Ayrıca ‘evrim teorisi’ demokrasinin ve
bilime saygının anahtarı filan da değil.

Eski Sovyet rejimi yaratılış teorisi üzerine bina edilmiş değildi. Fakat Stalin başta Freud, Mendel ve Einstein’in kuramları olmak üzere birçok görüşe
yasak getirmişti. Ne zaman ki atom bombası yapması gerekti, Einstein’ın madde ve enerji kuramlarına serbestlik getirdi.

Hakeza, Darwin’in türlerin kökeniyle ilgili düşünceleri, yayımlanmasından çok
önce olgunlaşmıtı. Fakat ne zaman ki, kültürel, siyasal, düşünsel zemin
uygun hale geldi, görüşlerini o zaman yayımladı ve iktidarını çoktan kaybetmiş kilisenin direnci sözkonusu olsa bile, sekülerleşme yolunda epey mesafe kat
etmiş 19. yüzyıl Batı düşüncesi, Darwin’i havada kaptı. Eksik parça
tamam olmuştu.

Sansüre karşı olan sosyal Darwinizme taraf olamaz

Tekil hadiseler, tek tek bireyler politik olmayabilir. Ama toplum semalarında parıldayan, edebi/bilimsel/sanatsal kamuda alkışlanan bir fikir, düşünce ya da tavır, mutlak surette politiktir; ya iktidarı arkasına almıştır ya da o iktidara
direnç gösteren başka bir gücü temsilen oradadır.
Ve politik olan her şey gibi, iktidar ilişkileriyle, siyasetle de ilgilidir. Bilim de, Darwin de, akıllı tasarım da ne şimdi ne de geçmişte bu alanların dışında
kalmıştır.
Ne ilginçtir ki, bu durum Sosyal Darwinizm’in yasaları gereği böyledir biraz da.
Acı ama gerçek. Güçlü olanın hiyerarşik olarak daha alt sıralarda bulunana
sansür uygulaması, güçlü başkan yardımcısının güçsüz yayın yönetmenini yemesi, Sosyal Darwinizm’e göre gayet normal bir durumdur.

Son söz: Baskı ve dayatmanın haksızlığına ilişkin argümanları ‘türlerin kökeninde’ ararsak pek fazla şey bulamayız. Çare demokrasi kuramlarındadır evrim kuramında değil.